به مناسبت 16 آذر و روز دانشجو/ نگاهی به نقش آفرینی بازیگران ایرانی در این نقش/ از شهاب حسینی و نازنین بیاتی تا میترا حجار، محمدرضا فروتن و مریلا زارعی

به گزارش سرویس هنر و رسانه طوطیانیوز به مناسبت فرا رسیدن 16 آذر، در این نوشته قصد داریم نگاهی گسترده‌تر و عمیق‌تر بیندازیم به بازیگرانی که توانسته‌اند نقش دانشجو را به شکلی باورپذیر، تأثیرگذار و ماندگار روی پرده سینما یا قاب تلویزیون جان ببخشند. این‌بار می‌خواهیم ببینیم چه کسانی با بازی‌شان فضای دانشگاه، دغدغه‌های جوانی و روحیه دانشجویی را آن‌قدر خوب بازآفرینی کرده‌اند که هنوز هم در ذهن مخاطبان باقی مانده است.

در میان انبوه فیلم‌های ساخته شده که محور آن دانشجو بودند، به نظر می‌رسد شهاب حسینی رکوردار بازی در این نقش بوده، از دیگر بازیگرانی که در نقش دانشجو حاضر شدند؛ می‌توان به محمدرضا فروتن،‌میترا حجاز،‌نیکی کریمی و نازنین بیاتی اشاره کرد.

فیلم‌های زیادی ساخته شدند که درباره دانشجویان هستند، ‌ احمدرضا درویش، پرویز شهبازی، تهمینه میلانی، عزیزالله حمیدنژاد، داریوش مهرجویی، کمال تبریزی، مسعود کیمیایی، محمدرضا هنرمند، فریدون جیرانی، رضا درمیشیان و ... از جمله کارگردان‌هایی هستند که در فیلم‌هایشان به دانشجویان پرداخته‌اند.

«دلشکسته» با بازی شهاب حسینی، «آناهیتا» با بازی میترا حجاز و شهبا حسینی، «اعتراض» با بازی پولاد کیمیایی، «عصبانی نیستم» با بازی نوید محمدزاده، «طعم شیرین خیال» شهاب حسینی، «پایان‌نامه» با بازی حامد کمیلی، «دیدار» با بازی مهران مدیری، «محیا» با بازی شهاب حسینی از جمله این آثار هستند که یک یا چند شخصیت اصلی فیلم در کاراکتر یک دانشجو قرار داده شده و داستان را پیش می‌برند. با توجه به فیلم‌های ساخته شده شهاب حسینی بیشترین بازی را در نقش دانشجو داشته.

• «متولد ماه مهر» از فیلم‌هایی است که بخش اعظم آن در دانشکده علوم اجتماعی علامه طباطبایی فیلمبرداری شده و در نقش اصلی آن را محمدرضا فروتن و میترا حجار بازی کرده است. این فیلم سال 1379 اکران شد. محمدرضا فروتن نقش دانیال و میترا حجار نقش مهتاب را بازی کرد و در جشنواره آن سال حجار توانست سیمرغ بهترین بازیگر زن را دریافت کند.

داریوش مهرجویی سال 1373 فیلم ماندگار «پری» را ساخت، ‌نیکی کریمی در این فیلم نقش یک دانشجو بازی می‌کند که در رشته ادبیات درس خوانده و با خواندن کتاب سبز کوچکی درباره سلوک عارف گمنامی در قرن پنجم، دچار تحولات فکری می‌شود. خسرو شکیبایی، علی مصفا و توران مهرزاد از دیگر بازیگران این فیلم بودند.

• در فیلم «دوزن»، تهمینه میلانی دو کاراکتر اصلی‌ فیلمش را با بازی نیکی کریمی و مریلا زارعی در قالب دو دانشجو نشان می‌دهد. فرشته و رویا دو دوست قدیمی‌اند. این فیلم تابستان سال 78 به نمایش درآمد. مرحوم آتیلا پسیانی و حسن جوهرچی، محمدرضا فروتن از دیگر بازیگران این فیلم بودند.

«شام آخر» از دیگر فیلم‌هایی است که در آن قصه یک دانشجوی و ارتباط عاطفی با استادش می‌گذرد. در این فیلم به کارگردانی فریدن جیرانی، محمدرضا گلزار در نقش مانی معترف بازی می‌کند و کتایون ریاحی و هانیه توسلی از دیگر بازیگران این فیلم هستند، فیلمی که سال 1380 اکران شد.

متولد ماه مهر

«متولد ماه مهر» ساخته احمدرضا درویش یکی از معدود فیلم‌های اعتراضی سینمای ایران است که در دوره اصلاحات و به طور دقیق همزمان با جنبش‌های دانشجویی آن سال‌ها ساخته شد. این فیلم که بستر اصلی داستان خود را با رابطه عاشقانه دو دانشجو به نام مهتاب (میترا حجار) و دانیال (محمدرضا فروتن) شروع می‌کند آن را بهانه‌ای می‌کند برای تعریف آنچه به دلیل برخی سخت‌گیری ها زمینه‌ اعتراض در دانشگاه‌ها را فراهم می‌کند.

عصبانی نیستم

«عصبانی نیستم!» به کارگردانی، نویسندگی و تهیه‌کنندگی رضا درمیشیان، فیلم دیگری است که در بستری عاشقانه به موضوع دانشجویان ستاره‌دار می‌پردازد. داستان اصلی این فیلم که به عنوان دومین اثر بلند درمیشیان مورد توجه منتقدان و اهالی سینما قرار گرفت درباره رابطه عاشقانه دانشجوی ممتازی به نام نوید (نوید محمدزاده) با دختری به نام ستاره است (باران کوثری) که از طرف پدرش تحت فشار است. نوید که به دلیل فعالیت های سیاسی از دانشگاه اخراج شده همه سعیش را می‌کند که در فضایی بدون تنش ستاره را از دست ندهد اما برخی اتفاقات خارج از اراده و اختیار رخ می‌دهد.

«من عصبانی نیستم» به دلیل ورود به ماجرای دانشجویان اخراجی و ستاره‌دار دوران ریاست‌جمهوری محمود احمدی‌نژاد برای اکران در جشنواره سی و دوم فیلم فجر گرفتار حواشی فراوانی شد و با اینکه قرار بود در شهریور 1393 روی پرده برود با اعتراض کمیسیون فرهنگی مجلس شورای اسلامی مجوز اکران آن لغو شد. پس از آن و در سال 1396 هم که قرار بر اکران آن گرفته شد پس از بیانیه بسیج دانشجویی دانشگاه امام صادق (ع) از نوبت اکران خارج شد. سرانجام پس از کش و قوس‌های فراوان، این فیلم در حالی که 21 دقیقه کوتاه‌تر از نسخه اصلی شد در اردیبهشت 1397 روانه سینماها شد.

پایان نامه

«پایان‌نامه» به کارگردانی حامد کلاهداری و تهیه‌کنندگی روح‌الله شمقدری یکی از جنجالی‌ترین فیلم‌های سینمای ایران است که یک سال پس از وقایع سال 1388 روی پرده رفت و فضای اجتماعی و سینمایی کشور را ملتهب کرد. این فیلم که با روایتی رسمی به حوادث پس از انتخابات ریاست جمهوری 22 خرداد 1388 می‌پردازد داستان زندگی 4 دانشجو به نام‌های ترانه (چکامه چمن‌ماه)، آذر (بهاره افشاری)، کامی (هادی دیباجی) و روزبه (حامد کمیلی) را روایت می‌کند که می‌خواهند پایان‌نامه‌ای را به استاد بهرامی (محمدرضا شریفی‌نیا) تحویل دهند. سر از تشکیلاتی جاسوسی با اهداف براندازانه در می‌آورند...

«پایان نامه» جزو آن دسته از فیلم‌های سینمای ایران است که چه در زمان اکران و چه پس از آن همچنان در سایه حواشی و جنجال‌های فراوان باقی ماند. یکی از حاشیه‌های آن حضور لیلا اوتادی در نقش ندا آقاسلطان بود که سه ساعت بعد با اینکه این خبر از سوی این بازیگر تکذیب شد اما اعتراض مخالفان در شبکه‌ اجتماعی فیس‌بوک تا آنجا پیش رفت که پیام‌های تهدیدآمیزی را به سوی او روانه کرد.