طوطیا نیوز: ویدیویی از تاریخچه سوغات خوشمزه و شیرین اصفهان یعنی گز و نظریات مختلف راجع به طرز تهیه آن را مشاهده کنید.
به گزارش طوطیا نیوز، گز اصفهان سوغاتی معروف اصفهان، از تنقلات شیرین و سنتی ایران است مهم ترین مرکز تولید آن استان اصفهان میباشد. گز اصفهان به عنوان میراث ناملموس در سازمان جهانی یونسکو به نام اصفهان ثبت جهانی شده است. علاوه بر آن در استان های همدان، کرمان، فارس تولید میشود. برای تهیه گز از شکر، سفیده تخم مرغ، مغز بادام و پسته و هل و گلاب و عصارهٔ گزانگبین استفاده میشود. برخی تولیدکنندگان گز به دلیل گرانی و ارزشمند بودن گزانگبین از نوعی ماده به نام بادکا نیز استفاده میکنند که این ماده ارزش غذایی آن را پایین میآورد. از لحاظ کیفیت شیرینی گز را زمانی میتوان مرغوب دانست که تردی آن متوسط بوده و چسبنده و خیلی نرم یا خیلی سفت نباشد. این نوع گز در دهان آب میشود و نیازی به جویدن زیاد آن نیست.
سابقه تولید گز در اصفهان به عنوان خاستگاه گز به 450 سال پیش بازمیگردد، اما سابقه صنعتی شدن گز اصفهان حدود 100 سال است و پیش از آن گز به صورت کاملاً سنتی تولید میشدهاست. اما این شیرینی چرا گز نام نهاده شد؟
علت اصلی نامگذاری این شیرینی 3 روایت دارد که ابتدا روایت معروف تر و معتبر تر را بررسی میکنیم: درخت گز که پشه ها آنها را میگزند از عوامل اصلی تهیه شیرینی گز است؛ این درخت از خودش شیره ای میدهد که به آن گزانگبین میگویند، با افزودن این شیره به سفیده تخم مرغ گز تهیه میشود.
روایت2: افزودن گزانگبین به حلوا چوبه که قبل تر از صفویه بود، در دوران صفویه گز امروزی را بوجود آورد و شیرینی جدیدی به نام گز پدید آمد
روایت3: این روایت خیلی معتبر نیست اما خالی از لطف نیس دانستن آن. در دوران صفویه و در دربار شاه اسماعیل در هنگامی که جنگ چالدران اتفاق افتاده بود به دستور شاه شیرینی دارای ارزش غذایی زیاد و مقوی برای مبارزه سربازان ایرانی تهیه شده بود که سرشار از مغز آجیل و سفیده تخم مرغ بود که آنرا به غذای کوچک اما مقوی و با حمل راحت برای مسافت های دور تر تهیه شد.