مطمئناً داشتن پوست صاف و زیبا آرزوی هر کدام از ما است. اما بدانید که برآوردن این آرزو عجیب و دور از دسترس نیست و برای داشتن پوستی درخشان راه‌های زیادی وجود دارد. اغلب افراد با رعایت رژیم غذایی سالم و تغییر سبک زندگی می‌توانند پوست صاف، یک‌دست و درخشانی داشته باشند. ما در این مقاله به بررسی این موضوع پرداخته‌ایم؛ با ما همراه باشید.
البته علاوه بر سبک زندگی و تغذیه، مورد دیگری که در این مسیر به ما کمک فراوانی میکند، محصولات و لوازم آرایشی و بهداشتی است. اما قبل از اینکه برای درخشان کردن پوست خود به دنبال تهیه محصولات آرایشی باشید بهتر است با مفهوم پوست صاف، عوامل دخیل در آن و راه‌های رسیدن به آن آشنا باشید تا متناسب با شرایط پوست خود، بهترین و مؤثرترین محصول را تهیه کنید.
افراد مختلف تعاریف متفاوتی از پوست درخشان دارند. بعضی از افراد به زیبایی پوست اهمیت می‌دهند و از نظر آن‌ها پوست درخشان، پوستی است که به جای کدر، خشک و غیریکنواخت بودن، صاف و زیبا باشد. از نظر عده‌ای دیگر، این سلامت پوست است که باعث می‌شود پوست صاف و یک‌دست شود و ظاهری درخشان داشته باشد.
با وجود این نگاه‌های متفاوت، به طور کلی یک پوست سالم خصوصیات زیر را دارد:
نرم، صاف و یک‌دست است و به‌ندرت در آن لک دیده می‌شود.
رطوبت آن به اندازه کافی است؛ یعنی نه خیلی خشک است و نه خیلی چرب.
به جای قرمزی و التهاب، رنگ تقریباً یکدستی دارد.
اما ذکر کردن این خصوصیات به معنی این نیست که داشتن پوستی سالم یعنی داشتن یک پوست کامل و بدون نقص؛ چون داشتن پوستی بی‌نقص تقریباً غیرممکن است. پوست می‌تواند سالم و درخشان باشد و در عین حال ویژگی‌های زیر را هم داشته باشد:
منافذ قابل مشاهده
چین و چروک و خطوط ریز
نشانه‌ها و خال‌های مادرزادی
لک‌‌های خیلی کم و پراکنده
پوست افراد مختلف از لحاظ میزان سلامتی و شادابی متفاوت است. به همین خاطر بعضی از افراد به دلیل وجود برخی عوامل، به طور طبیعی می‌توانند پوست صاف‌تری داشته باشند. از جمله عواملی که می‌توانند سلامت پوست را تحت تأثیر قرار دهند می‌توان به این موارد اشاره کرد:
ژنتیک: بعضی از افراد ممکن است به دلیل داشتن برخی ژن‌ها، پوستی خشک یا کدر داشته باشند. برخی از بیماری‌ها مانند درماتیت آتوپیک (اگزما) که باعث خشکی پوست می‌شود با ژنتیک ارتباط مستقیم دارند.
هورمون‌ها: نوسان و تغییر سطح هورمون‌ها از دلایل بروز آکنه روی پوست است و به نوعی در خشک یا چرب بودن آن تأثیر دارد. تغییر سطح هورمون در همه افراد با هر جنسیتی مخصوصاً در خانم‌ها طی دوران بلوغ، بارداری و یائسگی اتفاق می‌افتد.
ارتباط سلامت پوست و مصرف دارو: ابتلا به بیماری خاص یا مصرف کردن دارویی خاص می‌تواند بر سلامت پوست افراد تأثیر بگذارد. به عنوان مثال، داروهای ضدبارداری گاهی روی پوست تأثیر منفی دارند و گاهی تأثیر مثبت.
محیط: قرار گرفتن در معرض نور آفتاب، دمای خیلی بالا یا خیلی پایین و خشکی هوا، دود سیگار و دخانیات و سایر آلودگی‌ها همگی می‌توانند پوست صاف افراد را تحت تأثیر منفی قرار دهند.
رفتار و عادات فردی: میزان مصرف آب، رژیم غذایی، خواب، استرس و ورزش از جمله موارد تأثیرگذار بر سلامت پوست هستند. نوع محصولات پوستی مورد استفاده فرد هم می‌تواند در حفظ یا از بین بردن سلامت پوست مؤثر باشد.
درست است که کنترل همه این عوامل غیرممکن است، اما کارهای زیادی هستند که فرد با انجام آن‌ها می‌تواند پوستی صاف و درخشان داشته باشد. در ادامه نگاهی به چند مورد از آن‌ها می‌اندازیم.
شاید با خود فکر کنید برای داشتن پوست درخشان نیاز به انجام کارهای سخت یا پرهزینه و پرزحمت است، در صورتی که بسیاری از افراد می‌توانند با یک روتین ساده مراقبت از پوست که شامل تمیز کردن، مرطوب کردن و محافظت از پوست در برابر آفتاب است، پوستی سالم، شفاف و براق داشته باشند. این روتین به نظر ساده به سلامتی پوست کمک بسیار زیادی میکند. در ادامه برایتان توضیح می‌دهیم این کار ساده چه کمک بزرگی به ما میکند.
به کمک محصولات پاک‌کننده، آلودگی‌ها، مواد آرایشی و چربی اضافه از روی پوست پاک می‌شوند. برای این مرحله پاک‌کننده‌ای را انتخاب کنید که در کنار ملایم بودن، میزان pH آن متعادل بوده و حاوی مواد شیمیایی قوی و خشن یا صابون نباشد.
حتماً پوست‌تان را بعد از بیدار شدن از خواب، قبل از خواب و بعد از انجام فعالیت‌هایی که باعث تعریق می‌شوند تمیز کنید. برای شستن پوست از آب گرم (نه خیلی سرد و نه خیلی داغ) استفاده کنید و پس از شست‌وشو آن را با حوله‌ای تمیز به آرامی و بدون کشیدن حوله روی پوست، خشک کنید.
پوست صاف، پوستی آبدار و شاداب است و وظیفه مرطوب‌کننده‌ها هم حفظ آب پوست. به همین دلیل توصیه می‌شود برای داشتن تأثیر بیشتر و بهتر، مرطوب‌کننده‌ها را فوراً پس از شستن پوست -هنگامی که پوست مرطوب است- استفاده کنید تا رطوبت در پوست حفظ شود.
البته باید به این نکته توجه کرد که افراد دارای پوست چرب باید از مرطوبکنندههای فاقد چربی و افرادی که پوستشان خشک است باید از مرطوبکنندههای سنگین‌تر که حاوی روغن‌ها و کره‌ها هستند استفاده کنند.
نور آفتاب به دلیل داشتن پرتو فرابنفش (UV) می‌تواند باعث بروز مشکلات پوستی از جمله سوختگی و نشانه‌های محسوس پیری شود. به همین دلیل استفاده از محصولاتی که SPF (عامل محافظت در برابر آفتاب) دارند، قبل از قرار گرفتن در معرض نور آفتاب، می‌تواند میزان این آسیب‌ها را کاهش دهد. در زمان خرید و تهیه ضدآفتاب برای اینکه انتخاب درستی داشته باشید به این موارد دقت کنید:
طیف گسترده محافظت از پوست (محافظت از پوست در برابر هر دو نوع پرتو UVB و UVA)
SPF 30 یا بالاتر
تناسب با نوع پوست
حتماً ضدآفتاب را روی پوست همه قسمت‌هایی که در معرض آفتاب قرار می‌گیرند، از جمله اطراف چشم، گردن و گوش‌ها بزنید. زمانی که آفتاب شدید است سعی کنید که در سایه باشید، لباس سبک بپوشید و برای پوشاندن پوست سرتان از کلاه استفاده کنید.
محصولاتی مثل انواع تونر، محصولات ضد آکنه یا لایه‌بردارهای شیمیایی هم با توجه به شرایط پوستی هر فرد، می‌توانند به ما در داشتن پوست صاف و سالم کمک کنند.
به‌عنوان مثال لایه‌بردارهای شیمیایی از جمله محصولاتی هستند که بیشتر از سایر محصولات، مورد استفاده قرار می‌گیرند. با استفاده از لایه‌بردارها بافت و ظاهر پوست جلوه بهتری پیدا میکند. این لایه‌بردارها سلول‌های لایه فوقانی پوست را از بین می‌برند تا سلول‌های جدید زیرین جایگزین سلول‌های مرده شوند. البته لایه‌بردارهای شیمیایی گاهی برای افرادی که پوست تیره دارند مناسب نیستند، چون می‌توانند میزان حساسیت پوست به نور آفتاب را افزایش دهند. با توجه به اینکه لایه‌بردارها باعث حساس‌تر شدن لایه بیرونی پوست می‌شوند، حتماً بعد از استفاده آن‌ها، به پوست‌تان ضدآفتاب بزنید. بهترین زمان استفاده از لایه‌بردارها بعد از شستن پوست و قبل از مصرف مرطوب‌کننده است.
یک رژیم غذایی سالم علاوه بر پوست برای همه بخش‌های بدن مفید است. اگر فرد یک روتین خوب و مناسب مراقبت از پوست داشته باشد ولی به سلامت بدن و رژیم غذایی خود و آنچه می‌خورد توجه نکند، نمی‌تواند پوستی سالم و درخشان داشته باشد. بنابراین هیچ وقت از نقش مهمی که تغذیه در سلامتی و شادابی پوست ما دارد غافل نشوید. در یک رژیم غذایی سالم غذاهایی که حاوی شکر فراوان، چربی‌های اشباع و نمک هستند حذف می‌شوند و مواد غذایی زیر جای آن‌ها را می‌گیرند.
میوه و سبزیجات تازه
غلات کامل
پروتئین بدون چربی
چربی‌های سالم مانند روغن زیتون، آووکادو و انواع آجیل
از ویتامین‌ها هم غافل نشوید؛ مواد مغذی و ویتامین‌ها هم از جمله مواردی هستند که مصرف آن‌ها در سلامت پوست بسیار مؤثر است. این ترکیبات عبارت‌اند از: ویتامین A، ویتامین B2 (ریبوفلاوین)، ویتامین B6 (پیریدوکسین)، ویتامین C، ویتامین D، ویتامین E، اسیدهای چرب امگا- 3 و روی (زینک).
با ایجاد چند تغییر ساده در سبک زندگی می‌توان بر سلامت پوست و ظاهر آن تأثیر گذاشت؛ این تغییرات عبارت‌اند از:
برخی از مشکلات پوستی با مصرف دخانیات ارتباط مستقیم دارند. این مشکلات عبارتند از:
پیری زودرس و ایجاد چین و چروک
کاهش سرعت ترمیم زخم
عفونت‌های پوستی
برخی از ناهنجاری‌های پوستی مانند پسوریازیس
دخانیات همچنین خطر ابتلا به سرطان سلول‌های سنگ‌فرشی پوست را (مخصوصاً روی لب) افزایش می‌دهد.
استرس می‌تواند از راه‌های مختلفی روی پوست تأثیر بگذارد. دانشمندان معتقدند که استرس می‌تواند میزان التهاب را افزایش و سرعت جریان خون در پوست را کاهش دهد و در نتیجه ترمیم پوست آسیب‌دیده را به تأخیر بیندازد. کاهش استرس و رسیدن به آرامش برای سلامت ذهن و جسم بسیار مفید است. برای کاهش استرس می‌توانید از راهکارهای زیر کمک بگیرید:
کم کردن فعالیت‌های استرس‌زایی که انجام آن‌ها ضروری نیست و سپردن آن‌ها به دیگران
انجام فعالیت‌هایی که برای شما خوشایند هستند یا استرس را از شما دور می‌کنند
استفاده از تکنیک‌های آرام‌سازی (ریلکسیشن) قبل از خواب به‌صورت مداوم
انجام ورزش‌هایی مانند یوگا، تمرین‌های تنفسی و ذهن‌آگاهی
خواب کافی به فرد در داشتن ذهنی سالم کمک میکند و به بدن این امکان را می‌دهد که آسیب‌های وارده به خود را ترمیم کند. ترمیم این آسیب‌ها برای پوست بسیار مفید است. یک شب بی‌خوابی کافی است تا پوست صاف و درخشان شما، تیره و پژمرده شود.
در یک مطالعه که در سال 2015 انجام شد، متخصصان نتیجه گرفتند که خواب ناکافی باعث پیری پوست، ضعیف شدن عملکرد حفاظتی پوست در برابر عوامل خارجی و نارضایتی از ظاهر پوست در بین زنان سفیدپوست در محدوده سنی 60 سال شده است. با این حال، چون افرادی که در این مطالعه حضور داشتند از جنسیت، گروه‌های سنی یا نژادهای مختلف نبودند، نمی‌توان نتایج به دست آمده را به همه افراد تعمیم داد. با این وجود، بهتر است برنامه خود را طوری تنظیم کنید که بین 7 تا 9 ساعت خواب شبانه داشته باشید.
بدن به میزان مشخصی از آب احتیاج دارد تا سالم بماند. درست است که مدارک و نتایج علمی کمی وجود دارد که نشان دهد مصرف بیشتر آب به بهتر شدن ظاهر پوست کمک میکند، اما با این وجود براساس نتایج یک مطالعه که در سال 2015 انجام شد، نوشیدن مقدار کافی آب به بهبود عملکرد پوست کمک میکند.
برعکس مصرف آب، مصرف مشروبات الکلی سبب بروز مشکلات زیر یا بدتر شدن آن‌ها می‌شود:
قرمزی صورت
برافروختگی و گلگون شدن پوست
آکنه روزاسه (نوعی بیماری التهابی مزمن پوست که باعث قرمزی و ایجاد بثورات معمولاً روی بینی و گونه‌ها می‌شود.)
پسوریازیس
درماتیت (التهاب پوست)
عفونت پوستی
نتایج یک تحقیق در سال 2015 روی افراد مسن کم‌تحرک نشان داده است که انجام منظم ورزش‌های هوازی به مدت سه ماه به بهبود ساختار پوست کمک میکند.
محققان این مطالعه بیان کردند که انجام ورزش به صورت منظم می‌تواند آسیب‌های وارده به پوست در اثر بالا رفتن سن را برطرف کند. انجام فعالیت‌های فیزیکی برای کل بدن مفید است؛ بنابراین سعی کنید که در هفته حداقل 150 دقیقه ورزش هوازی با سرعت متوسط -مانند پیاده‌روی سریع- داشته باشید. به عنوان جایگزین، 75 دقیقه فعالیت هوازی با سرعت بسیار بالا هم در طول یک هفته مناسب است.
از سری فواید ورزش کردن؛ افزایش جریان خون و درنتیجه کمک به تغذیه سلول‌های پوستی و سلامتی آن‌هاست. خون، اکسیژن و مواد مغذی را به سلول‌های در حال فعالیت در همه‌جای بدن، ازجمله پوست، می‌رساند. جریان خون علاوه‌بر تأمین اکسیژن، مواد دفعی از جمله رادیکال‌های آزاد را نیز از سلول‌های در حال فعالیت دور میکند. ورزش همچنین استرس را کاهش داده و این امر همانطور که پیش‌تر اشاره شد، در سلامت پوست مؤثر است.
همه نکاتی که در این مقاله به آن‌ها اشاره شد می‌توانند برای داشتن پوست صاف و سالم به افراد کمک کند. اما به‌هرحال، افرادی که دارای مشکلات زمینه‌ای پوست مانند آکنه مزمن، تغییر رنگ، خشکی، اگزما یا سایر ضایعات پوستی هستند، گاهی لازم است که برای درمان به یک متخصص پوست مراجعه کنند.
اگر یکی از این موارد را در پوست خود مشاهده کردید سریعاً به پزشک مراجعه کنید:
تغییرات در خال روی پوست
ایجاد بثورات ناگهانی یا دائمی، کهیر یا سایر تحریکات پوستی
بروز علائم عفونت پوست مانند درد، تورم یا ترشح چرک از زخم‌های روی پوست
کندی یا به سختی ترمیم شدن زخم
همه ما دوست داریم که پوستی شفاف و تحسین‌برانگیز داشته باشیم؛ اما باید بدانیم که برای رسیدن به این هدف، هم باید به تغذیه خود دقت کنیم و هم به روتین‌های مراقبت از پوست. علاوه بر یک تغذیه سالم و مناسب، محصولات بهداشتی و آرایشی هم نقش مهمی دارند و همه افراد می‌توانند با انجام اصلاحاتی در سبک زندگی و اندکی اهمیت به پوست خود، به‌راحتی پوستی صاف و شفاف داشته باشند. علاوه بر این، فراموش نکنید که استعمال دخانیات، مصرف الکل و قرار گرفتن در معرض پرتو فرابنفش به سلامت پوست آسیب می‌رساند. بنابراین تا جایی که ممکن است سعی کنید که از این موارد دوری کنید.
